Onvermijdelijke en onomkeerbare mega transities in 21e eeuw

De transitie naar een regeneratie en inclusieve economie is de moeilijkste van alle systeemveranderingen. Maar we hebben geen keuze. Hoe gaan we produceren en consuminderen binnen de planetaire grenzen. En hoe creëren we een economie die voor iedereen werkt, in plaats van andersom?

Meer dan 90% van het beschikbare kapitaal circuleert in de virtuele economie. De balans met de reële economie is volledig verstoord. Het systeem moet terug naar de bedoeling; het faciliteren van evolutie. Van organisatie en mensen. Zodat vooruitgang gericht is op collectief welzijn en onze menselijkheid.

De sociale transitie is complex, stroperig en ontwikkelt zich behoorlijk traag. Dit komt omdat het systeem diepgeworteld is ideologische en religieuze silo’s uit de 19e eeuw. Verder is het groeiende wantrouwen jegens  de overheid begrijpelijk, maar tegelijk ook weinig productief. Hoe kunnen we de sociale transitie versnellen en de samenleving opnieuw vorm geven?

De democratische transitie is de ‘moeder aller transities’ en wordt in steeds meer landen actueler dan ooit. Het zorgt voor een nieuw institutioneel speelveld met elkaar overlappende netwerken, gemeenschappen, coöperaties en bewegingen. Hierdoor kunnen we zeer complexe en grote vraagstukken oplossen. Met veel moed, lef en andere vormen van leiderschap.

De energietransitie is in volle gang en kent drie kantelpunten: a) van fossiele naar duurzame energie, b) van een centraal naar decentraal systeem en c) van top-down naar bottum-up handelen. Welke opgaven liggen  nog voor ons en hoe kunnen we de energietransitie versnellen?

Het is een illusie om te denken dat we ons minder zullen gaan verplaatsen. Wel zullen we de komende jaren steeds sneller en verder reizen. En dat moet schoner, duurzamer, veiliger, slimmer en betaalbaar voor iedereen. Met minder beslag op de planeet, de economie en de samenleving.

De transitie van het onderwijs richt zich op een verschuiving naar meer gepersonaliseerd leren met meer rendemens. Een systeem waarbinnen de ontwikkeling van de leerling en leerkracht weer centraal staan. Doel is om mensen betekenisvol onderwijs te bieden, dat hen als homo verus- de waarachtige mens – voorbereidt op een vervuld leven in de 21e eeuw met al zijn uitdagingen.

Door een draconische marktwerking hebben we de ziel uit het zorgsysteem gehaald en vervreemd van hetgeen waarvoor het bedoeld is. De mens en ons welzijn staan niet meer centraal. De noodzakelijke transitie naar preventie moet ervoor zorgen dat het zorgsysteem houdbaar en voor iedereen toegankelijk blijft.

Om binnen de planetaire grenzen te blijven en de gestelde doelen voor klimaat (CO2), milieu (stikstof) en natuur (biodiversiteit) te halen zijn ingrijpende maatregelen nodig. Hoe ziet onze leefomgeving er in de toekomst uit en hoe vinden we de balans tussen wonen, werken en de natuur. Hoe ziet ons land eruit in 2030 en na 2050, als het water komt en het steeds heter wordt? Visie, grote ambities en met kleine stapjes voorwaarts.

Vrijwel iedereen is het er over eens dat het huidige landbouwsysteem zich op een dooplopende weg bevindt. Hoe ziet de transitie naar een nieuw systeem eruit. Een omwenteling die de natuur versterkt, de bodem verrijkt, dierenwelzijn voorop stelt en boeren een eerlijke prijs betaald. Door niet de mens maar de natuur centraal te stellen kunnen we de landbouw- en voedseltransitie vormgeven en versnellen.

Uiteindelijk vragen de systeemtransities ook om een persoonlijke transformatie. In onderlinge afhankelijkheid moeten de chaos omarmen en onze angsten overwinnen. Dat is alleen mogelijk als we ons verbinden met zelf in verlangenverstrengeling; weten wie je bent en wat je voor anderen wilt betekenen. Een verbinding met de bedoeling, via ons hoofd en hart. Alleen dan ontstaat een gevoel van eenheid en vinden we altijd energie en hoop.